Jeszcze kilkanaście lat temu regułą było umieszczanie w pomieszczeniu jednej głównej lampy sufitowej. Projekt oświetlenia kuchni przybrał jednak nowy wymiar – nie tylko ze względów estetycznych, ale przede wszystkim funkcjonalnych. Wszak kuchnia to miejsce gotowania, integrowania domowników, ale coraz częściej również pracy i zabaw. Kompleksowe oświetlenie będzie więc Twoim sprzymierzeńcem. 

Jak zaprojektować oświetlenie kuchni?

Na początku warto wziąć pod lupę projekt oświetlania kuchni. Zastanów się, w jakich częściach pomieszczenia będzie ono nie tylko dekoracją, ale również funkcjonalnym pomocnikiem. Warto podzielić oświetlenie w kuchni na 3 rodzaje:

To zwykle centralna lampa sufitowa, dostarczająca najwięcej światła. Przede wszystkim służy do orientacji w przestrzeni. Najlepiej, by można ją było włączyć tuż przy wejściu do kuchni. Światła głównego używa się najczęściej, dlatego dobrze jest zainwestować w energooszczędne świetlówki lub diody LED.

  • Oświetlenie do zadań specjalnych 

Mowa tutaj o doświetleniu blatu roboczego, kuchenki czy zlewozmywaka. Zwykle umieszcza się je także nad stołem do spożywania posiłków i kuchenną wyspą. Można zamontować je pod różnym kątem padania światła – w zależności od potrzeb oświetlenia. Pod szafkami instaluje się lampki LED w odległości 40-60 cm od siebie lub pasek LED. Pomysłowym rozwiązaniem są również lampki na szynach, które można swobodnie przemieszczać nad blatem roboczym. 

  • Oświetlenie dekoracyjne 

To np. sznur lampek LED nad szafkami, zapewniający klimatyczne światło. To także podświetlane szklane witryny w kredensie. Do tej grupy zaliczają się także efektowne szuflady podświetlane od wewnątrz, dekoracyjne girlandy świetlne lub stojące lampy. 

Zasady oświetlenia w kuchni

Kompleksowo oświetlona kuchnia sprawia, że praca w niej staje się przyjemnością. Nie zmęczysz oczu podczas przygotowywania posiłków, czy zniwelujesz przypadkowy uraz podczas krojenia. Dysponując projektem kuchni i rozmieszczeniem poszczególnych szafek i sprzętów, łatwiej będzie Ci rozmieścić poszczególne strefy i elementy oświetlenia. W pierwszej kolejności zaplanuj oświetlenie główne – centralne. Następnie sięgnij po pomysły na oświetlenie zadaniowe – tutaj przyda się szczególnie nad blatem roboczym, gdzie będzie pełnić jednocześnie funkcję dekoracyjną. Szybko przekonasz się, jak miło i przytulnie będzie rozpocząć i kończyć ciemny zimowy dzień przy klimatycznym oświetleniu LED w kuchni i kubku gorącej herbaty. Przy okazji nie będziesz budzić pozostałych domowników zbyt ostrym światłem. Pozostałe oświetlenie dekoracyjne jest w głównej mierze uzależnione od charakteru aranżacji kuchni (np. w stylu skandynawskim będzie go bardzo dużo, a w loftowym niewiele), ale o tym przekonacie się w dalszych częściach artykułu.

Gdzie warto umieścić oświetlenie w kuchni?

Projektowanie kuchni od zawsze było pełne wyzwań. Kiedyś w „sercu domu” przeważnie znajdowała się wyłącznie jedna główna lampa sufitowa – zwykle zamontowana na środku pomieszczenia. Tak naprawdę, dzisiaj nie musi być to wyłącznie jedna lampa, zainstalowana w centralnym punkcie. Zamiast niej możesz zawiesić kilka mniejszych lamp sufitowych w różnych punktach lub umieścić jedno główne światło w miejscu, gdzie będziesz przebywać najczęściej (np. na obszarze tzw. trójkąta roboczego kuchni). Modnym rozwiązaniem jest również listwa lampek LED lub reflektorków halogenowych. 

Oświetlenie kuchennej wyspy i stołu

Nic tak nie integruje rodziny, jak wspólne posiłki. A najlepiej spożywane w przyjemnej atmosferze i przytulnym klimacie. Znakomicie przyda się do tego doświetlenie nad samym stołem do spożywania posiłków. Przy 2-5 domownikach, wystarczy jedna lampa nad stołem. Jeśli jest ich więcej, mogą być dwie lub nawet trzy/cztery, równomiernie rozmieszczone. Najlepsze będą modele kloszowe, które nie oślepiają, a sprzyjają atmosferze bliskości. Korzystnie, jeśli będą mieć regulowaną wysokość. Podobny projekt oświetlenia kuchni można zrealizować nad kuchenną wyspą. Jeśli jest ona miejscem do gotowania (z okapem), można nabyć go z wbudowanymi oprawami świetlnymi. Innym pomysłem są lampy LED, zaaranżowane w suficie podwieszanym.

Oświetlenie w kuchni a BHP

Niejeden blog o projektowaniu kuchni pisze o tym, że światło powinno sprzyjać ergonomii pracy i przygotowywaniu posiłków. Nie może być więc zbyt ostre (by nie oślepiać domowników), a jednocześnie nie powinno być za bardzo przytłumione (by nie męczyć oczu). Dlatego tak istotne jest kilka źródeł światła o różnym natężeniu. Jednocześnie warto pochylić się nad gniazdkami elektrycznymi w kuchni. Nie umieszczaj ich w pobliżu urządzeń grzewczych (np. tuż nad kuchenką). Pamiętaj także o gniazdkach z tzw. uziemieniem, chroniącym przed porażeniem prądem. Jeśli masz w domu małe dzieci, unikaj umieszczania gniazdek w zasięgu ich wzroku i ruchu lub zadbaj o odpowiednie zatyczki do wtyczek. Ich koszt jej naprawdę niewielki w porównaniu z ogromnym bezpieczeństwem, jakie zapewniają. Można również zamontować gniazdka z ochronną klapką. 

Wysokość włączników i gniazdek elektrycznych w kuchni

Wysokość ulokowania włączników i gniazdek elektrycznych należy dopasować do wzrostu i możliwości domowników. Jeśli w domu znajdują się dzieci, osoby starsze lub poruszające się na wózkach inwalidzkich, warto dostosować do nich wysokość umiejscowienia włączników. Najlepiej zamontować je do wysokości 1,2 metra. Ponadto, wiele osób zamiast klasycznych włączników, wybiera ściemniacze, umożliwiające dostosowywanie natężenie światła do aktualnych potrzeb. Współczesny projekt oświetlenia kuchni coraz częściej zakłada takie rozwiązanie. Trzeba przyznać, że jest bardzo praktyczne, a przy tym niezwykle energooszczędne

Jakie oświetlenie do małej kuchni?

Projekt oświetlania kuchni w małych wnętrzach może zdziałać cuda. Równomierne rozmieszczone źródła świata, w połączeniu z jasnymi frontami mebli (najlepiej o lakierowanych powierzchniach), optycznie powiększają wnętrza. Sprytnym rozwiązaniem jest także umieszczenie głównej lampy tuż nad sufitem, rozpraszającej światło i sprawiającej wrażenie bardziej przestronnego wnętrza. W małych, a przy tym niskich kuchniach, można zamontować lampy boczne, np. kinkiety czy reflektorki ze światłem skierowanym na sufit. Będzie się od niego odbijać, tym samym rzucając klimatyczne światło doświetlające pomieszczenie.

Projekt oświetlenia kuchni – ciepłe czy zimne światło?

To, czy projekt oświetlania kuchni zakłada dać cieple czy zimne światło, zależy m.in. od rodzaju pomieszczenia. Jeśli jest z reguły ciemne, oświetlane głównie sztucznym światłem, lepiej, by była w nim ciepła barwa, dodająca wnętrzu przytulności. Z kolei, kiedy przez większość dnia, do kuchni wpadają promienie słońca, można śmiało pozwolić sobie na zimne światło. Warto również wiedzieć, że w ciepłym potrawy wyglądają na bardziej apetyczne. Ponadto, barwa ta relaksuje i uspokaja. 

Oświetlenie kuchni urządzonej w konkretnym stylu

To, jaką wybierzesz lampę do wnętrza mieszkania, w dużej mierze zależy od charakteru jego aranżacji. Poniżej najczęściej wybierane dziś style kuchni z najlepiej wyglądającymi w nich rodzajami lamp.

  • Styl skandynawski

To styl zakładający minimalizm, a więc lampy we wnętrzu są proste w formie, za to dostarczają sporo światła. Kuchnia w aranżacji nordyckiej jest dobrze doświetlona, ma wiele punktów światła (w szczególności o cieplej barwie). Nie brakuje w nich również lamp stojących i świec, zapewniających przytulny klimat. Zwykle są to białe klosze, chyba że kuchnia ma inspiracje duńskie, wówczas sporo w niej pastelowych akcentów, ożywiających wnętrze.

  • Styl rustykalny

Projekt oświetlenia kuchni w stylu rustykalnym to zwykle lampy z elementami drewna i porcelany, z akcentami ludowymi lub stylizowanymi na „dotknięte” historią.

  • Styl industrialny (loftowy)

Styl inspirowany zachwytami miastem i wynalazkami, uwielbia lampy metalowe, lakierowane lub wykonane ze sztucznych tworzyw. Mile widziane są w nim futurystyczne geometryczne modele o ażurowych kloszach, które same w sobie są już ozdobą. Z drugiej strony, to często wiszące lampy w postaci ozdobnej żarówki.

  • Styl glamour

Pełen przemyślanego blichtru styl glamour to najczęściej lampy w kolorze miedzi, złota, czerni czy srebra. Niejednokrotnie to szklane przezroczyste klosze czy finezyjne żyrandole, zachwycające swą dekoracyjnością. 

Projekt oświetlenia kuchni ma ogromne znaczenie dla komfortu domowników i ergonomii pracy w kuchni. Warto więc, oprócz światła głównego, wzbogacić pomieszczenie o oświetlenie zadaniowe oraz dekoracyjne. Dzięki kompleksowemu oświetleniu poczujesz się znacznie lepiej, a kuchnia stanie się Twoim ulubionym miejscem w domu.